Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi người bệnh bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được chữa khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải căn bệnh zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và chừng mực nặng nhẹ của những cá nhân mắc bệnh zô-na với mỗi cá nhân là trái ngược. Dấu hiệu trước nhất của bệnh lý zô-na là đau râm ran hoặc là tê buốt ở một bên của cơ thể, thường là đau ê ẩm vùng lưng hoặc ngực nhưng có khi cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc ống chân. Thêm nữa còn có các biểu hiện giống như bị cảm cúm như: muốn nôn, ỉa chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được triệu chứng vài ngày sau khi bệnh lý bắt đầu có những triệu chứng này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là bao quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút chuyển di xung quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị ảnh hưởng – loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao bọc bao quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi cùng với phát ban có thể ở mức độ nhẹ hoặc nặng nhưng thông thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Ngặt nghèo chủ yếu khi điều trị bệnh lý zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải bệnh lý này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được điều trị khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau điếng như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, vả lại còn cảm thấy đau quằn quại khi có ai sờ vào. Căn nguyên chuẩn xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết được gây ra bởi các nơi bị viêm trước đó khiến cho dây thần kinh trở thành quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau kinh niênkết hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na tạo lên những vấn đề hết sức hóc búa cho cuộc sống của bệnh nhân. Những cử động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm gội, mặc quần áo trở thành hết sức nhọc nhằn. Sau đó bệnh nhân còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng các biện pháp điều trị sớm cho bệnh lý zô-na có thể rút ngắn thời gian bệnh nhân bị đau nhói. Bệnh nhân nên được chữa trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác phát sinh cùng với bệnh lý zô-na là các vấn đề về mắt. Giả như mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các tổn thương đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, hạn chế tầm nhìn. Để giới hạn điều này chỉ có cách điều trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau nhức ở lưng và đau khác do bệnh zô-na gây lên có thể được giải quyết bằng nhiều cách, phụ thuộc vào chừng mực nặng nhẹ và sự ưa chuộng của bạn. Một vài người thích dùng thuốc chống viêm, một số khác lại dùng miếng dán và kem gây tê để giới hạn đau nhói. Những ai thích sử dụng các cách thức tự nhiên thì lại sử dụng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại hóa chất chiết suất từ quả ớt cay và có tác dụng giảm đau.